Aile ve arkadaş ortamında şarkı söylemek size keyif veriyorsa, sesinizin güzel olduğuna dair yorumlar alıyorsanız şan eğitimi almayı düşünebilirsiniz. Şan dersi nedir sorusunun yanıtı ve şan eğitiminin amacı gibi eğitime dair merak ettiklerinizi yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Şan Eğitimi Nedir?
Şan eğitimi bir ses eğitimidir. Bu eğitim sürecinde verilen şan dersleri ile kastedilen sesin doğru kullanabilmesi için yapılan çalışmalardır. Bu çalışmalar nefes, diksiyon, artikülasyon ve fonetik etrafında şekillenir. Şan eğitimine konu olan çalışmalar şöyledir: Ses ve nefes kontrolü, diyafram nefesi, doğru nefes alma, duyuş, tek çift ses çalışmaları.
Şan dersleri, şan tekniğini müzik teori ve tekniklerine uygun olarak kullanabilmeyi amaçlar. Eğitim ‘’stracing’’ adı verilen egzersizlerle başlar. Bu eğitimle bedeni rahatlatmak amaçlanır. İkinci aşamada nefesin doğru kullanılması için diyaframının yeri öğretilir ve doğru nefes teknikleri aktarılır. Daha sonra şan egzersizleri yapılır ve bireyin sesini nasıl kullanması gerektiği anlatılır.
Şan eğitimi ile ilgili yaygın kanı eğitimin yalnıza doğru teknikle şarkı söylemeyi sağladığı yönündedir. Oysa sesin doğru kullanımı konuşurken de fayda sağlar. Şan kursu eğitim programı ile amaçlanan, katılımcıların genel olarak şu yeterlilikleri kazanmasıdır:
- Nefesi ve bedeni doğru kullanmayı öğrenmek,
- Ses perdelerinin yerini öğrenmek,
- Ses perdeleri arasında yumuşak geçişin nasıl yapıldığını yapmayı öğrenmek,
- Nefesi doğru kullanmayı öğrenmek.
Sanat merkezleri tarafından verilen şan eğitimleri esasında şu felsefeyi benimser: “Kötü ses yoktur, eğitimsiz ses vardır”. Eğitimi genellikle konservatuvar sınavlarına hazırlık sürecindeki kişiler talep ederler. Şan eğitiminin kurumsal eğitim olarak verilmesi de mümkündür. Eğitim sürecinde irdelenen ve çalışma yapılan konu başlıkları şöyledir:
- Sesin Oluşumu/Fonasyon
- Duruş ve Nefes Kontrolü
- Ses Egzersizleri
- İnsanda Ses Sistemi
- Temel Müzik Teorisi ve Müziğin Temel Öğeleri
- Müzikal İfade
- Aralık ve Akor Tanımlama
- İnici ve Çıkıcı Gam Çalışmaları
- Diksiyon ve Artikülasyon
- Klasik, Geleneksel, Pop ve Çağdaş Müzik İçeren Repertuar
Solfej ve şarkı söyleme eğitiminde nefes kontrolüne ek olarak şu çalışmalar yapılır:
- Ritim ve Melodi Egzersizleri
- Kadans Tanımlama
- Deşifre ve Solfej Çalışmaları
- Vokal Metotları
- Oktav Çalışmaları
- Korrepetisyon Egzersizleri
Şan dersi almak için sesin belli bir gelişmişlik düzeyine ulaşması gerekir. Bazı kişilerin sesi 15 – 16 yaşlarında gelişmişlik seviyesine ulaşırken, bazı kişilerin sesi 19-20 yaşında gelişmişlik düzeyine ulaşır. Üst yaş sınırı olmasa da en doğru yaş 14 ve üzeridir. Şan eğitimini alanlar da genellikle yetişkinlerdir.
Şan Eğitimi Ne Kadar Sürer?
Şan eğitimi hakkında en çok merak edilen konulardan biri de eğitimin süresidir. Şan eğitimi süresi kişisel olarak değişkenlik gösterir. Eğitim öncesinde ders içeriğini oluşturmak için küçük testler yapılır. Ders süresi, eğitim veren kuruma göre değişirken eğitim süresi kişinin amacına göre değişir. Örneğin, opera sanatçısı olmak için uzun süre çalışmak gerekir. Amaç fark etmeksizin şan eğitime ayrılması gereken süre en az 3 aydır.
Şan Dersi Ne İşe Yarar?
Şan eğitimi önemli bir müzik eğitimidir. Bu eğitim sürecinde bireylerin ses tellerini ve nefesi kontrol edebilmelerini amaçlar. Şan dersi veren kurumlar şan eğitimini şu ifade ile anlatmıştır: “Ses terapisti”. Şan dersi sayesinde;
- Diyaframı fark etmek ve doğru nefes almayı öğrenmek,
- Ses rengini fark etmeyi ve sesin sınırlarını genişletmek
- Sesleri müzikal olarak algılamayı ve aynı sesi kullanabilmek,
- Sözcükleri doğru telaffuz etmek,
- Diksiyon ve artikülasyon konusunda gelişmek,
- Doğru tonlama ve ses kontrolünü öğrenmek,
- Bir enstrüman eşliğinde şarkı söyleme alışkanlığı geliştirmek,
- Sesin kötü çıkmasına sebep olan kusurları ortadan kaldırmak,
- Müzik kulağınızın ve müzikal farkındalığınızın gelişmesine yardımcı olmak,
- Solfej bilgisi edinmek mümkün olur.
Şan Dersi Sesi Güzelleştirir Mi?
Şan eğitimi ile amaçlanan sesin frekans kayıplarına uğramadan kullanılabilmesini sağlamaktır. Bu amaca yönelik verilen eğitimler ses renginde değişime neden olmaz; fakat sesi doğru kullanabilmek sesin özelliklerini en iyi şekilde değerlendirebilmek anlamına gelir. Bu bağlamda şan dersi sesi güzelleştirir diyebiliriz. Sesin daha iyi olabilmesi için şunları yapmak da fayda sağlar:
- Sesinizi kaydederek doğal ses aralığını bulun.
- Sesinize uygun şarkı seçimi yapın.
- Şarkı söylerken nefesinizin duyulmaması için solunumunuzu kontrol edin.
- Sesin berrak çıkması için bol bol su tüketin.
- Kafein ve alkol ses tellerini kurutur. Bu nedenle bunları tükettikten sonra bol su için.
- Çiğ yumurta içeriğinde N-asetil sistein amino asiti barındırır. Bu sayede toksinlri temizleyici etki gösterir. Kısa vadede olmasa da uzun vadede çiğ yumurta içmek ses için faydalı olur.
Özetle;
“Ses eğitimi almak istiyorum” diyenler için şan dersi nedir sorusunu yanıtladık. Şan eğitimi hakkında merak edilenleri aktardık. Müzik kulağınız varsa ve profesyonel olarak müzisyenlik yapmak istiyorsanız şan dersi almanızı öneririz. Konservatuarı olan üniversiteler yazımızı da okumanız faydalı olabilir.
