Psikoloji bilimine ilgi duyuyor musunuz? Güçlü gözlem yeteneğine ve etkili iletişim kurma becerisine de sahip misiniz? Öyleyse ilgili eğitimleri alarak psikolog olabilirsiniz. Gelin psikolog nasıl olunur, psikolog ne iş yapar gibi soruların yanıtlarını irdeleyerek mesleği analiz edelim.
Nasıl Psikolog Olunur?
Psikologluk Türkiye’de en çok itibar gören mesleklerden biridir. Psikolog nasıl olunur bu saygın mesleği icra edebilmenin hayalini kuranlar için merak konusudur. Meslekle ilgili en çok gündeme gelen konular uzman psikolog, klinik psikolog, sosyal psikolog ve adli psikolog nasıl olunur şeklindedir. Farklı alanlarda psikolog olma şartlarını ele alalım.
Psikolog olmak için üniversitelerin, fen edebiyat fakültesinde lisans programları arasında yer alan psikoloji bölümünden mezun olmak gerekir. Üniversitede psikoloji bölümüne eşit ağırlık puan türüyle öğrenci alımı yapılır. Psikoloji bölümü Türkiye’de 137 üniversitede vardır.
Uzman psikolog olmak için yüksek lisans yapmak; adli psikolog olmak için adli psikoloji yüksek lisans eğitimi almış olmak veya adli psikoloji eğitimi almak gerekir. Klinik psikoloji alanında yüksek lisans yaparak uzmanlaşan mezunlar klinik psikolog olmak için gerekli adımı tamamlamış olurlar.
Psikologlar Nerede Çalışır?
Psikoloji bölümünden mezun olarak psikolog unvanına sahip olanlar için çalışma alanı hem kamu sektöründe hem de özel sektörde oldukça geniştir. Psikologlar kamu sektöründe Sağlık Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı bünyesinde istihdam edilirler. Özel sektörde pek çok kurumda çalışma fırsatı bulan psikologların oyun terapisi, masal terapisi, yaşam koçluğu eğitimi veya aile danışmanlığı eğitimi alarak kendi danışmanlık merkezini kurmaları da mümkündür.
Psikologların çalışma alanları ilgilendikleri psikoloji alt dalı doğrultusunda genişler. Yüksek lisans çalışmalarıyla yetkinliklerini ispat eden psikologlar için çalışma alanları daha geniştir. Lisansüstü eğitim alan psikologlar şu dallarda uzmanlaşabilirler: Klinik, gelişim, sosyal, adli, deneysel, endüstri. Yetişkin ve çocuk psikiyatrisi alanlarında klinik psikoloji lisansüstü eğitim programlarını tamamlayanlar akademisyen olarak idari kadrolarda çalışabilirler.
Psikologların kamu sektöründeki çalışma alanlarını ve özel sektördeki çalışma alanlarını aşağıdaki tabloda görebilirsiniz:
| Kamu sektörü | Özel sektör |
| Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri | Aile sağlığı merkezleri |
| Yaşlı Bakım Merkezleri | Özel okullar |
| Adalet Bakanlığı | Şirketlerin halkla ilişkiler, insan kaynakları veya reklamcılık departmanları (koçluk) |
| Emniyet Genel Müdürlüğü | Spor kulüpleri |
| Ceza İnfaz Kurumları | Özel ruh sağlığı klinikleri |
| Yükseköğretim Kredi ve Yurtları | Huzurevleri |
| Sevgi Evleri ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bünyesinde hizmet veren diğer kurumlar | Mesleki eğitim veren kurumlar (danışmanlık, eğitmenlik hizmeti) |
| Askeri birlikler ve sahil güvenlikler | |
| Hastaneler |
Psikolog Ne İş Yapar?
Psikoloji sosyal bir bilimdir. Düşünceleri, duyguları ve davranışları açıklamak üzere gözlem, değerlendirme ve deneme gibi yöntemler kullanılır. Bir psikoloğun en önemli görevi davranış ve beyin fonksiyonu konularında bilgi toplayarak bilimsel çalışmalar yapmaktır. Psikologlar davranışsal ve duygusal kalıpları tanımlayarak sahip oldukları bilgileri bireyler ve grupların ruh sağlığı ve sağlıklı iletişimi için kullanırlar. Uzman psikologlar için iş tanımı şu görev ve sorumluluklardan oluşur:
- Hasta yakınlarıyla hastanın ruhsal durumu hakkında görüşmek
- Gerekli durumlarda psikolojik testler uygulamak
- Mesleki teknik testleri değerlendirmek
- Bireysel terapi veya grup terapisi yapmak
- Bireylerin çevresiyle sağlıklı ilişkiler kurmasına ve doğru kararlar almasına yardımcı olmak
Psikolog ne iş yapar konusunda en çok merak edilen ve gündeme gelen psikolog ve psikiyatrist arasındaki fark konusuna da açıklık getirelim. Psikolog ve psikiyatrist, birbirinin yerine kullanılsa da iki farklı meslek grubudur. Psikolog ve psikiyatrist farkı eğitimdir. Psikiyatrist olmak için tıp fakültesinde okumak gerekir. Psikologlar psikiyatristlerden faklı olarak ilaç yazma yetkisine sahip değillerdir. Klinik alanlarda yüksek lisans yapan klinik psikologlar için iş tanımına dahil edilen görev ve sorumluluklar şunlardır:
- Hastalara terapi ve psikolojik destek hizmetleri sunmak
- Çeşitli testler uygulamak ve testleri değerlendirip yorumlamak
- Birimdeki kişilere uygulamalı ve kurumsal eğitim vermek
- Hizmet içi eğitimlere ve seminerlere katılmak
Psikologlar Ne Kadar Maaş Alır?
Meslekler ve maaşları üzerinde belirleyici olan birçok etmen vardır. Özellikle deneyim mesleki kazancı önemli ölçüde etkiler. Bu durum psikologluk için de geçerlidir. Psikolog maaş konusunda belirleyici olan diğer unsurlar şunlardır:
- Yabancı dil bilgisi
- Unvan derecesi (klinik, uzman)
- Mezun olunan okul ve başarı derecesi
- Referans
Kamu sektöründe görev yapan psikologların 8 bin 500 TL’ye kadar maaş alması mümkündür. Özel sektörde çalışan veya kendi kliniğinde mesleğini yapan psikologların aylık 20 bin liraya kadar kazanç elde etmesi mümkündür. Yeni mezunlar için maaş başlangıç için genellikle düşüktür.
Psikologluk Mesleği Hakkında SSS
Türkiye’de zorunlu eğitim 12 yıldır. Psikolog unvanına sahip olmak için tamamlanması gereken üniversite eğitim süreci hazırlık dahil 5 yıldır. Yani, psikolog olmak için en az 4 yıl üniversite eğitimi almak gereklidir.
Psikolog olmak için Psikoloji bölümü okumak gerekir. Adli psikolog, klinik psikolog gibi farklı psikoloji alanlarında görev yapabilmek için lisansüstü eğitim almak gerekir. Farklı psikoloji alanlarında yüksek lisans yapan kişilerin uzman psikolog olması mümkündür.
Psikolog olarak çalışmak için öncelikli koşul ilgili bölümden mezun olmaktır. Psikologluğun farklı türlerinde koşullarda değişkenlik olabilir. Mesleğin gerektirdiği özelliklere sahip olmak da önem taşır. Psikolog olmak için gereken özellikler şunlardır: güçlü gözlem ve analiz yeteneğine sahip olmak, ikna kabiliyetine sahip olmak, iyi bir dinleyici olmak, empati yapabilmek ve etkili iletişim becerilerine sahip olmak.
Din psikolojisi, dinin psikolojik etkilerini inceleyen bilim dalıdır. İlahiyat, İslami İlimler Fakülteleri ve DKAB mezunları gibi psikoloji bölümünden mezun olanlar da din psikolojisi alanında yüksek lisans yapabilirler. Dini psikolog olmak için alana ilgili olmak da önem taşır.
Özetle;
Psikoloğun veya psikiyatristin “deli doktoru” olmadığı farkındalığı yükselirken meslek seçim sürecindeki birçok genç radarına psikologluğu alıyor. Psikolog olmak için hangi bölüm okumak gerektiği gibi detaylar merak edilirken öğrencilerin araştırma süreçlerine yardımcı olmak için psikolog nasıl olunur, psikolog ne iş yapar başlığı altında mesleği ele aldık. Uzman psikolog nasıl olunur gibi konuları ayrıca ele aldık. Odak noktasına insan sağlığını alan diğer meslekler hakkında bilgi edinmeye ihtiyaç duyuyorsanız hemşirelik ve pedagogluk hakkındaki yazılarımızı okumanızı öneririz.
