İşveren ile işçi arasındaki iş sözleşmesi işveren ya da işçi tarafından sona erdirilebilir. Bu sürecin doğru yönetilmesi taraflar için kritik önem taşır. Bu noktada işten çıkış kodları devreye girer. Sizler için SGK işten çıkış kodları ve anlamları konusunda merak edilenlere değindik.
İşten Çıkış Kodu Nedir?
İşçinin kendi kararıyla işten çıkması veya kendi isteği dışında işveren tarafından işten çıkarılması durumunda işverenin Sosyal Güvenlik Kurumuna işten ayrılış bildirgesi vermesi gerekir. İşçinin işten ayrılışını takip eden 10 günlük süreçte verilen bu bildirgede 16 numaralı kutucuğa işten çıkış kodu yazılır.
İşten çıkış kodu, iş sözleşmesinin hangi nedene bağlı olarak taraflardan hangisi tarafından sonlandırıldığına işaret eder. Aynı zamanda işçinin sahip olacağı hakların belirlenmesini sağlar. İşten çıkış kodları yanlış bildirildiğinde tazminat hakları doğru belirlenmemiş olur. Bu nedenle işten çıkış kodu hukukçular tarafından “yargıya yol gösterici rakamlar” olarak ifade edilir.
SGK İşten Çıkış Kodları 2022
SGK çıkış kodları işçi ve işveren haklarının tespit edilmesini sağlayarak kamu düzeninin sağlanmasında etkili olur. İşten çıkış kodları 2022 yılında şöyledir:
| 1 kodu ile işten çıkarma | Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi |
| 2 kodu ile işten çıkarma | Deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi |
| 3 kodu ile işten çıkarma | Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi |
| 4 kodu ile işten çıkarma | Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi |
| 5 kodu ile işten çıkarma | Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi |
| 8 kodu ile işten çıkarma | Emeklilik (yaşlılık) veye toptan ödeme nedeniyle |
| 9 kodu ile işten çıkarma | Malulen emeklilik nedeniyle |
| 10 kodu ile işten çıkarma | Ölüm |
| 11 kodu ile işten çıkarma | İş kazası sonucu ölüm |
| 12 kodu ile işten çıkarma | Askerlik |
| 13 kodu ile işten çıkarma | Kadın işçinin evlenmesi |
| 14 kodu ile işten çıkarma | Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması (prim günü, sigortalılık süresi) |
| 15 kodu ile işten çıkarma | Toplu işçi çıkarma |
| 16 kodu ile işten çıkarma | Sözleşme sona ermeden sigortalının aynı işverene ait diğer işyerine nakli |
| 17 kodu ile işten çıkarma | İş yerinin kapanması |
| 18 kodu ile işten çıkarma | İşin sona ermesi |
| 19 kodu ile işten çıkarma | Mevsim bitimi |
| 20 kodu ile işten çıkarma | Kampanya bitimi (İş akdinin askıya alınması) |
| 21 kodu ile işten çıkarma | Statü değişikliği |
| 22 kodu ile işten çıkarma | Diğer nedenler |
| 23 kodu ile işten çıkarma | İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih |
| 24 kodu ile işten çıkarma | İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih |
| 25 kodu ile işten çıkarma | İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış nedeniyle fesih |
| 26 kodu ile işten çıkarma | Disiplin kurulu kararı ile fesih |
| 27 kodu ile işten çıkarma | İşveren tarafından zorunlu nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih |
| 28 kodu ile işten çıkarma | İşveren tarafından sağlık nedeni ile fesih |
| 30 kodu ile işten çıkarma | Vize süresinin bitimi |
| 31 kodu ile işten çıkarma | Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında fesih |
| 32 kodu ile işten çıkarma | Özelleştirme nedeniyle fesih |
| 33 kodu ile işten çıkarma | Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi |
| 34 kodu ile işten çıkarma | İş yerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih |
| 35 kodu ile işten çıkarma | 6495 SK nedeniyle devlet memurluğuna geçenler |
| 36 kodu ile işten çıkarma | KHK ile işyerinin kapatılması |
| 37 kodu ile işten çıkarma | KHK ile kamu görevinden çıkarma |
| 38 kodu ile işten çıkarma | Doğum Nedeniyle İşten Ayrılma |
| 39 kodu ile işten çıkarma | 696 KHK ile kamu işçiliğine geçiş |
| 40 kodu ile işten çıkarma | 696 KHK ile kamu işçiliğine geçilememesi sebebiyle çıkış |
| 41 kodu ile işten çıkarma | Re’sen işten ayrılış bildirgesi düzenlenenler |
Yeni Eklenen İşten Çıkış Kodları
İşten çıkış kodları 2021 yılında güncellenmiş ve aşağıdaki kodlar ve açıklamaları 4857 sayılı kanuna eklenmiştir:
| 42 kodu ile işten çıkarma | İşçinin gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürmesi yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler paylaşması |
| 43 kodu ile işten çıkarma | İşçinin işveren veya aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak davranışlarda bulunması ya da şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbarda bulunması |
| 44 kodu ile işten çıkarma | İşçinin iş yerinde başka bir işçiye cinsel tacizde bulunması |
| 45 kodu ile işten çıkarma | İşçinin işe sarhoş gelmesi yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi |
| 46 kodu ile işten çıkarma | Hırsızlık ve meslek sırlarını deşifre etmek |
| 47 kodu ile işten çıkarma | İçinin, iş yerinde yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi |
| 48 kodu ile işten çıkarma | İşçinin işverenden izin almaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü yahut bir ayda üç iş günü işine devam etmemesi |
| 49 kodu ile işten çıkarma | İşçinin görevini yapmaması |
| 50 kodu ile işten çıkarma | İşçinin işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, iş yerinin malı olan veya eli altında bulunan makineleri tesisatı otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması. |
İş Çıkış Kodu Hakkında Merak Edilenler
İşten çıkış kodunu öğrenmek için kodun işveren tarafından SGK sistemine girilmiş olması gereklidir. İşten çıkış kodu sorgulama e-devlet üzerinden yapılabilir. Sorgulama 4A, 4B ve 4C sayfalarından yapılır.
İşten çıkış kodunda hata olması durumunda işveren 10 gün içerisinde elektronik ortamda düzeltme yapabilir. Süre seçmesi durumunda işverenin SGK’ya yazılı müracaatta bulunması gerekir. İşçinin tek başına işten çıkış kodunun düzeltilmesi için başvuruda bulunması anlam ifade etmez. Anlaşmazlık durumunda arabulucuya başvurulması gerekir.
Sigortalının işten ayrılış bildirgesi 10 gün içerisinde iptal edilebilir. İşten çıkış sebebinin güncellenmesi de mümkündür. 10 günlük süre aşıldığında işveren güncelleme talebinde bulunsa da ceza uygulanmaz.
İşsizlik sigortası iş sözleşmesine bağlı çalışan sigortalılar ve banka sandıklarına tabi sigortalı çalışanların kendi kusurları olmaksızın işsiz kalmaları durumunda maddi mağduriyet yaşamalarını önleyen sigorta türüdür. Bu sigortayı alabilmek için işten ayrılış bildirgesinde şu kodların gösterilmesi gereklidir: 4,5, 15, 17, 18, 23, 24, 25, 27,28, 31, 32, 33, 34.
İhbar tazminatı almak için şu işten çıkış kodları ile sözleşmesin sonlandırılması gerekir: 4,15, 17, 18, 31,32, 34,40. Kıdem tazminatı almaya hak kazandıran işten çıkış kodları ise şunlardır: 4, 5,8, 9, 10,11,12, 13, 15, 17,18, 23, 24,25, 27, 28, 31,32, 33, 35, 40.
Özetle;
İşten ayrılmayı planlayan veya iş sözleşmesi feshedilenler sigortalı işten çıkış kodları konusunda araştırma yapma gereği duyuyor. Biz de bu gerçekten yola çıkarak hangi iş çıkış kodu ne anlam ifade eder konusuna açıklık getirdik. İşen çıkış kodları ve bu kodların gerektirdiklerine ilişkin kapsamlı bilgiye ihtiyaç duyuyorsanız insan kaynakları eğitimi almanızı öneririz.
