Felsefe Mezunu Ne İş Yapar?

Lisede felsefe dersi ile tanışan öğrenciler, varoluşu sorgulamanın verdiği hazzı keşfettiğinde tercih listesine felsefe bölümünü ekleme eğilimi gösterebiliyor. Öncesinde ise şu soru gündeme geliyor: Felsefe mezunu ne iş yapar? Sizler için bu soruyu kapsamlıca yanıtlayarak araştırmalarımızın sonucunu objektif bir yaklaşımla aktardık.

Felsefe Bölümü Mezunları Ne İş Yapar?

Ön lisans veya lisans bölümü fark etmeksizin bölüm seçiminde belirleyici olan en kritik unsur iş imkanları. Özellikle de bölümde “mühendisliği”, “öğretmenliği” gibi ibareler bulunmuyorsa bölüm mezunu hangi alanda iş bulabilir merak konusu olur. Felsefe de toplumun kara mizahına kurban olan bir bölümdür.

Felsefe okuyan ne olur konusuna açıklık getirmeden önce felsefe bölümünün nasıl bir bölüm olduğuna, derslerin hangi konulara odaklandığına değinelim. Felsefe, insanı düşünmeye yönelten bir bölümdür. Dört yıllık eğitim verilen felsefe bölümünün amacı da sorgulayıcı düşünürler yetiştirmektir. Felsefe ve toplumsal düşünce gelişimi için katkı sağlayan bölümde, antik ve orta çağ felsefe konuları işlenir ve eleştirel düşünce yöntemleri aktarılır.

Felsefe mezunları yüksek lisans programlarına kayıt olarak iş alanını genişletebilir. Felsefe lisans programından mezun olmak, “disiplinlerarası” ibaresi konulan her yüksek lisans programına başvuru hakkı kazandırır. Şu bölümlerde çift anadal yapmak felsefe mezunu ne iş yapar sorusunun yanıtını da genişletir: Batı Dilleri ve Edebiyatları, Siyaset Bilimi ve Uluslararası ilişkiler, Matematik, Ekonomi, Tarih, Fizik, Sosyoloji ve Psikoloji. Mezunlar ayrıca şu alanlarda lisansüstü eğitim alabilirler:

• Sosyoloji
• Psikoloji
• Eğitim bilimleri (felsefe grubu öğretmenliği)
• Tarih
• Sanat Tarihi
• Arkeoloji
• İletişim
• Reklamcılık
• Gazetecilik
• Kadın Çalışmaları

Felsefe ile ilgili meslekler, kişilerin eğitim süresi boyunca kendini geliştirmesine ve mezun olduktan sonra aldığı ek eğitimlere ve sertifikalara göre değişkenlik gösterir. Bu bölümü okuyan bir birey, şüphesiz üretkendir. Düşünme üzerine eğitim almış üretken bir birey için tüm sektörler ve işletmeler kapılarını açacaktır. Ne var ki bu durum mezunların yaşamlarının farklı bir alanda şekillenmesi anlamına gelir.

Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Biriminin yayınlamış olduğu UNI-VERİ raporuna göre, bölümden mezun olan öğrencilerin %46,3’ü eğitim sektörüne yönelerek akademisyen veya felsefe öğretmeni olmayı tercih etmiştir. Geçmiş yıllarda bu iki unvana sahip olmak için formasyon almak gerekliydi. Günümüzde formasyon kaldırıldı; öğrencilerin akademisyen ve öğretmen olmaları için yüksek lisans eğitimi almaları zorunludur.

İstatistiksel bir bilgi olmamakla birlikte felsefe mezunlarının kreatif beceri gerektiren sanatsal işlere odaklandıklarını söyleyebiliriz. Özellikle de yayınevi editörlüğü ile fotoğraf ve video editörlüğü felsefe mezunları için popüler mesleklerdir. Felsefe bölümü olan üniversiteler arasında bulunan Koç Üniversitesi’nin, Kariyer Gelişim Merkezi bölüm tanıtımı için hazırladığı dosyada mezunların alabileceği olası unvanları ve iş alanlarını şu tablodaki gibi sıralamıştır:

Felsefe bölümü okumuş olup farklı bir mesleki unvana sahip olmak istemeyenler, zaman zaman “felsefe mezunları kaderine terk edilemez” şeklinde sloganlarla Milli Eğitim Bakanlıklarına taleplerini bildirmektedir. Mezunların talepleri şöyledir:

• İnsan hakları ve vatandaşlık, medya okur yazarlığı gibi derslere felsefe bölümü mezunlarının girmelerinin sağlanması,
• Aile danışmanlığı yönetmeliğinde değişikliğe gidilerek felsefe mezunlarına aile danışmanı olma fırsatının tanınması,
• Felsefi danışmanlık mesleğinin net bir şekilde tanımlanması,
• Mezunların, bakanlıkların karar mekanizmalarında istihdam edilmeleri.

ODTÜ Felsefe Mezunları Ne İş Yapar?

Ülkemizin en iyi olarak nitelendirilen üniversitelerinden biri olduğu belirtilen ODTÜ’de okumak birçok gencin hayalidir. Yaptığımız araştırmalarda ODTÜ’de felsefe okumanın ayrıcalık olduğu yönündeki yorumlara rastladık. Nitekim YÖK Atlas verileri de üniversitenin bölüm özelinde çok tercih edildiğini göstermektedir. Akademisyenler ayrıcalık kavramı ile kastedilen cezbedici bir neden olabilir. ODTÜ’de “en iyi eğitici”, “üstün akademik başarı ödülü”, “yılın fikir adamı”, “yılın felsefecisi” gibi ödüllere sahip olan akademisyenler eğitim vermektedir. Mezunlar derneği de etkinlikleriyle mezunların felsefe ile bağlarını güçlendirir.

Felsefe Mezunları Hangi Memurluklara Atanabilir?

Felsefe mezunları kamu personeli olarak çalışabilirler. Elbette her bölüm için geçerli olduğu gibi devlet memuru olma şartlarının sağlanması gerekir. Bu şartlar şöyledir:

• Türk Vatandaşı olmak,
• 18 yaşını tamamlamış olmak,
• Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
• Hüküm giymemiş olmak,
• Askerlikle ilgisi bulunmamak,
• Akıl hastalığı bulunmamak,
• Kurumların belirttiği şartları taşımak.

Felsefe mezunları, kamu sektörüne şu iki nitelik kodu ile atanabilir: “4001 Herhangi bir lisans programından mezun olmak” ve “4121 Felsefe lisans programından mezun olmak.” 4001 nitelik kodu ile atanabilmek için ek olarak bilgisayar işletmenlik sertifikası gibi birtakım sertifikalara sahip olmak gerekir. 4001 ile alım yapan kurumlar şöyledir:

• Emniyet Genel Müdürlüğü
• Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
• Adalet Bakanlığı
• Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlıkları
• Avrupa Birliği Bakanlığı
• Yargıtay
• Orman Genel Müdürlüğü
• DSİ Genel Müdürlüğü

Felsefe lisans programından mezun olmak anlamına gelen 4121 kodu ile alım yapılan kurumlar

• Milli Eğitim Bakanlığı
• Kültür Bakanlığı
• TBMM
• İç İşleri Bakanlığı
• Üniversiteler

Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) zaman zaman sözleşmeli olarak KPSS şartı olmadan Felsefe mezunu alımı yapabilmektedir.

Özetle;

Felsefe bölümü dersleri ve felsefe bölümü çalışma alanları toplumun çoğunluğu için büyük bir soru işareti. Hatta bölümü okuyanların da yanıtı tam anlamıyla bilmediklerini söylesek yanlış olmaz. Biz de felsefe bölümü okuyanların yorumları ve bölüm hakkındaki bilgileri harmanlayarak felsefe mezunu ne iş yapar sorusunu yanıtlayarak konuya açıklık getirmek istedik. Felsefe her ne kadar değerli bir bölüm olsa da bölümü okuyanların farklı bir alana yönelmek zorunda kalabileceğini belirtmeliyiz.