Bugünkü içeriğimizin konusu merak edilen meslekler arasındaki sosyal hizmet uzmanlığı olacak. Mesleğe dair merak edilen konulardan biri ise sosyal hizmet uzmanlarının ne işle meşgul olduklarıdır. Biz de içeriğimizde, farklı alanlarda çalışma imkânına sahip sosyal hizmet uzmanı ne iş yapar sorusunu yanıtlayacağız.
Sosyal Hizmet Uzmanının Görevleri Nelerdir?
Sosyal hizmet uzmanlığı, çalıştığı alana göre farklı işlerle meşgul olan meslekler arasındadır. Üniversitelerin sosyal hizmetler bölümünden mezun olanlar, genellikle kamu ve özel sektöre bağlı sosyal hizmetler destekli merkezlerde çalışırlar. Yani bir mezun, rehabilitasyon merkezinde veya anaokulunda çalışma olanağına sahiptir. Mezunların hangi alanda çalışacağı; kendi kişisel tercihlerine, mezuniyet durumlarına (ön lisans-lisans) ve aslında iş olanaklarının yoğunlaştığı alanlara göre belirlenir. Genel olarak sosyal hizmet bölümü mezunları aşağıdaki alanlarda çalışarak işlerini yerine getirirler:
- Kreş ve Gündüz Bakımevleri
- Rehabilitasyon Merkezleri
- Huzurevleri
- Çocukevleri
- Kadın Sığınma Merkezleri
- Sivil Toplum Kuruluşları
- Adalet Bakanlığı
- Belediyeler
- Yaşlı ve Çocuk Dayanışma Merkezleri
- Milli Eğitim Bakanlığı
- Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı
Görüldüğü üzere sosyal hizmet mezunları, sosyal hizmetler işine ihtiyaç duyan farklı alanlarda çalışabilir durumdadır. Teorik olarak böyle gözükse de bazı ülke gerçeklerinden de bahsetmeliyiz. Sosyal hizmet mezunları, kamu alımlarının düşük olmasından ve özel sektörde kendi alanlarında iş bulmanın zorluklarından yakınıyorlar. Her ne kadar sosyal hizmetleri gerektiren konu ve durumlar geniş olsa da mezunların istihdam oranları, bu gerekliliğe pek de uymuyor. Şanslı olan mezunların meslek dahilindeki görev ve sorumluklarını şöyle sıralayabiliriz:
- Farklı sosyo-ekonomik koşullara sahip bireylerle iletişime geçmek,
- Psiko-sosyal sorunlara sahip olan kişilere tespit etmek amacıyla iş planları hazırlamak,
- Psiko-sosyal yardıma ihtiyaç duyan kişilerin günlük yaşamlarına etki eden sorunlara karşı danışmanlık hizmeti vermek,
- Bireylerin sorunlarına karşı ilgili mecralara ve kişilere yönlendirmek,
- Çalışılan alana göre koordinatörlük, organizatörlük ve danışmanlık işlerini yerine getirmek.
- Gözlem ve değerlendirmeler ışığında, sosyal politikalara etki edebilecek kararlar almak ve raporlar sunmak.
Mesleğin görev içeriğine genel bir bakışla yaklaştığımıza göre şimdi de sosyal hizmet mezununun hangi alanlarda ne iş yaptığına bakalım.
Sosyal Çalışmacı Ne İş Yapar?
Mezunların tercih ettiği iş pozisyonlarından biri ise sosyal çalışmacı mesleğidir. Sosyal çalışmacı, bulunduğu iş yeri dahilinde ilgili kişilerin sorunlarını tespit etme ve çözüm yolları sunma görevlerine sahiptir. Sosyal Hizmet Merkezleri Yönetmeliğinde de sosyal çalışmacının iş tanımı şu şekilde belirtilir:
“Sosyal hizmet sunulacak birey ve ailelere yönelik, sorunların çözümü için mesleki çalışmalarda bulunmak, rapor düzenlemek ve bunlarla ilgili işlemleri yürütmek.”
Genellikle sosyal hizmet uzmanının istendiği sosyal çalışmacı pozisyonu, çoğunlukla belediyeler ile bakım merkezleri tarafından açılır. Sosyal çalışmacı olmak için sosyal hizmetlerin ön lisans mezunu olmak da yeterli bir mezuniyet durumudur. Bununla birlikte lisans sosyal hizmetler iş ilanları, ön lisansa göre daha fazladır.
Sosyal çalışmacıların görevleri ise şu şekildedir:
- Sosyal hizmet dahilinde birey ya da ailelere ziyaretler düzenlemek,
- Merkezin amacına yönelik olarak sunulan hizmetleri bireylere ve ailelere tanıtmak,
- Öngörülen tedbirlerin durumunu ve güncelliğini tespit amacıyla sosyal inceleme raporları hazırlamak ve ilgili amire sunmak,
- İhtiyaç hâlinde yatılı kuruluşlara gerekli mesleki çalışmaları düzenlemek ve çalışmalara katılmak,
- Merkez çalışanlarının hizmet içi eğitim programlarının hazırlanmasına yardımcı olmak,
- Gizlilik ilkesi çerçevesinde uygulanan çalışmalar ile ilgili kayıtlar ve dosyalar hazırlamak ve bunları arşivlemek.
Sosyal çalışmacılar yukarıdaki görevlere ek olarak merkezin işleyişine uygun görevleri de yerine getirirler. Ayrıca çalışanlar, farklı iş tanımlarına sahip ekip arkadaşlarıyla da koordineli bir şekilde merkez içi faaliyetlere katılırlar.
Sosyal Hizmet Uzmanı Hastanede Ne İş Yapar?
Sosyal hizmet uzmanlarının çalışma sahalarına dair en sık aramalardan biri de hastaneler. Görece daha geniş iş olanaklarının olduğu sağlık sektörü, sosyal hizmet uzmanlarının da radarındadır. İş olanağı olarak ise yine sosyal çalışmacı olarak hastanelerde çalışmak mümkündür. Tıbbi Sosyal Hizmet Yönergesi kapsamında, psiko-sosyal ve sosyo-ekonomik sorunların sosyal hizmet mesleğinin yöntem ve amaçlarına uygun ele alınması gerekiyor.
Bu kapsamda görev alan sosyal hizmet çalışanı, halk sağlığı konusunda tıbbi tedaviye ihtiyaç duyanlara yardımcı olur. Tıbbi sosyal hizmet gerektiren durumlara başvuran gruplar ise şu şekildedir:
- Yoksul Hasta ve Hasta Yakınları
- Engelli Hastalar
- Aile İçi Şiddet Mağdurları
- Sığınmacı ve Mülteci Hastalar
- Kimsesiz Hastalar
- Ev Bakımına İhtiyaç Duyanlar
- Madde veya Alkol Bağımlıları
- Sağlık Güvencesi Olmayan Hastalar
- Tıbbi Tedaviye Uyum Sağlayamayan Hastalar
Sosyal hizmet çalışanları, yukarıdaki gruplara tıbbi sosyal hizmet biriminde yer alarak ulaşır. Genel olarak bu birim, hastanelerinin ana katı veya ana bloğunda yer alır.
Sosyal Hizmet Uzmanı Adliyede Ne İş Yapar?
Sosyal hizmet uzmanlarının çalışabileceği bir başka alan ise Adalet Bakanlığıdır. Sosyal hizmet çalışanları, Adalet Bakanlığının sosyal çalışmacı kadrosu için istihdam edilirler. Kadroya seçilen sosyal çalışmacı yani sosyal hizmet uzmanları, adli sosyal hizmet kapsamında işini yapar. Adliyelerde ve mahkemelerde görevlendirilen sosyal çalışmacılar genel olarak;
- Sosyal hizmet konularını ilgilendiren durumlarda davacı veya davalı ile görüşmek,
- Adli olay ile ilgili çalışmalar yürütmek ve sosyal inceleme raporları düzenlemek,
- Adli ve çocuk mahkemelerde görevlendirilerek kadınlar, çocuklar ve suçlular ile adli görüşmeler planlamak.
Yukarıdaki görevler, genelgeçer olup çoğunlukla adliyenin günlük işlerine göre şekillenir. Sosyal hizmet mezunu olarak adliyelerde çalışabilen sosyal çalışmalarda da genellikle aile ve çocuk mahkemelerinde görev alırlar.
Sosyal Hizmet Uzmanları Hakkında Merak Edilenler
Sosyal Hizmet Uzmanı Olmak İçin Sosyal Hizmet Bölümü Zorunlu mudur?
Ülkemizde sosyal hizmet uzmanı unvanıyla çalışmak için 2 yıllık veya 4 yıllık sosyal hizmet bölümünü zorunludur. Bununla birlikte öze sektördeki bazı işe alım şartlarında bu pozisyon için sosyoloji veya aile ve tüketici bilimleri mezunları da aranabiliyor. Yine sosyal çalışmacı iş pozisyonu için de istenen tek mezuniyet şartı sosyal hizmetler bölümü değildir.
Sosyal Hizmet Uzmanı Anaokulunda Ne İş Yapar?
Okul öncesi eğitim kurumlarında da çalışma olanağı bulunan mezunlar, bu kapsamda okul müdürü veya sosyal çalışmacı olarak görev alabilirler. Sosyal hizmet bölümünü bitirenler, Kreş ve Gündüz Bakımevleri ve Çocuk Kulüpleri Yönetmeliği uyarınca kreşin kurucu müdürü olarak görev edinebilirler. Aynı zamanda mezunlar, kreş, gündüz bakımevi ve çocuk kulüplerinde yer alarak grup sorumlusu mesleğini de yerine getirebilirler. Bu meslek dahilinde, grubundaki çocukların ihtiyacı olan bakım ve eğitim programlarını hazırlarlar. Yine çocukların eğitim ve bakımı için gerekli olan hizmetleri de tedarik ederler.
Sosyal Hizmet Mezunları Kolayca İş Bulabilirler Mi?
Sosyal bilimi kapsayan çoğu meslekte olduğu gibi sosyal hizmet alanında da nitelikli iş bulmak zordur. Bununla beraber mezunların, kamu ve özel sektör dahilinde iş bulma olanakları mevcuttur. İçeriğimizde bahsettiğimiz üzere mezunlar, adli, sağlık ve eğitim alanlarında çalışabilirler. Bu alanlarda çalışmak için ise kamu alımlarının olmazsa olmazı olan KPSS şartı geçerlidir. Ayrıca mezunlar, aile ve sosyal destek personeli (ASDEP) pozisyonuna başvurarak Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığında da görev alabilirler.
Sosyal hizmet uzmanı ne iş yapar sorusundan hareket ederek mezunların çalışabileceği iş sahalarını inceledik. Eğer sosyal hizmetler mesleğine yönelik ilginiz var ve doğru kaynaktan bilgi edinmek istiyorsanız yine sizin için hazırladığımız sosyal hizmet uzmanı nasıl olunur yazımıza göz atabilirsiniz.
