Bölüm dosyamızın bugünkü konuğu 2 yıllık aşçılık bölümü. Aşçılık bölümü, ön lisansa bağlı olarak eğitimi verilen mutfak sanatları ve işletmecilik üzerine bir programdır. Bölüm, son yıllardaki medya yayınları ve istihdam alanları ile öne çıksa da aşçılığın arka planında neler dönüyor? Gerçekten aşçılık bölümü, tercih edilmeyi gerektiren bir mesleki eğitim sunuyor mu? Bölümün iş olanakları neler? Gelin tercih dönemi öncesi ve sırasında sorulan bu sorulara tek tek yanıt verelim.
Aşçılık Bölümü Nedir?
Aşçılık bölümü ile ilgili merak edilenlerden biri, bölümün kaç yıllık eğitim sunduğudur. Bölüm, ön lisans programı dahilinde yer alır ve 2 yıllık eğitim sunarak meslek yüksekokullarında yer alır. Aşçılık bölümü, yiyecek-içecek ve yemek işletmeciliği sektörüne donanımlı aşçılar yetiştirmeyi hedefler.
Aşçılık programıyla ilgili bir diğer merak edilen konu ise bölümün gastronomi ile olan ilişkisidir. Aşçılık, gastronominin 2 yıllık karşılığı gibi görünse de aşçılık ile gastronomi arasında bilinmesi gereken farklar vardır. Genel olarak bu farklar, gastronominin daha kapsamlı bir alan olmasıyla özetlenir.
Gastronomi bölümü, işin teknik ve teorik kısmını birlikte verir ve yeme-içme sektörüne geniş bir bakış açısıyla bakabilmeyi sunar. Bununla beraber aşçılık bölümünde de gastronomi ile ilgili bilgiler öğrencilere sunulur. Sadece aşçılık bölümü, gastronomiye göre meslek edindirme yolunda genel ve teknik bilgileri vererek ilerlemeyi tercih eder. Tekniklerin ve yeme-içme konusunun arka planını derinlemesine incelemek için ise gastronomi daha uygun bir eğitim sunar.
Aşçı yetiştirmeyi amaçlayan 2 yıllık bölüm, açıköğretim ve ikinci öğretim seçeneklerini de barındırır. Aşçılık programını barındıran bazı üniversiteler açıköğretim ve ikinci öğretim programlarını sunarak da öğrenci tercihini ve ihtiyacını karşılar. Yine aşçılık bölümü, çoğunlukla turizm meslek yüksekokulunda yer alır. Bazı üniversitelerde ise direkt meslek yüksekokuluna bağlıdır.
Toparlarsak aşçılık bölümü ile ilgili şunları söyleyebiliriz. Bölümü tercih etmek isteyenlerin, gerçekten yeme-içme alanıyla ilgilerinin bulunması gerekir. Ön lisans süresi boyunca maddi-manevi yük edinmemek ve gerçekten meslek sahibi olmak için aşçılığın gerekliliklerini iyi kavramak lazımdır. Bu açıdan tercihte bulunacak kişilerin, yemek yapabilmelerinden önce yemek yapmayı sevmeleri şarttır. Bununla birlikte meslek liselerinde aşçılık eğitimi almak, yeme-içme tarihine merak ve geniş yemek yapabilme özellikleri, bölümün benimsenmesi adına önemlidir.
Aşçılık Bölümü Dersleri Nelerdir?
Aşçılık bölümünü tercih etmek isteyenlerin göz atması gereken kriterlerden biri de bölümün ders içerikleridir. Aşçılık bölümü, 2 yıllık eğitim boyunca mesleği ve mesleğin gerekliliklerini tanıtan derslere sahiptir.
2 yıllık aşçılık programının genel dersleri şöyledir:
- Gastronomi ve Mutfak Sanatları
- Kesim Teknikleri
- Yemek Kültürü
- Türk Mutfağı
- Mutfak Planlama
- Genel Turizm
- Yiyecek- İçecek Servisi
- Yiyecek-İçecek Yönetimi
- Mesleki Yabancı Dil
- Mutfak Organizasyonu
- Menü Planlama
- Hijyen ve Sanitasyon
- Yeme-İçme Sektöründe Kalite Yönetimi
- Pastacılık
- Staj Uygulaması
- Catering
- Mutfak Uygulamaları
Yukarıdaki derslere ek olarak çoğu bölümde bulunan Atatürk İlkeleri, Türk Dili, İngilizce ve Bilgi ve İletişim Teknolojisi dersleri de yer alır. Yine eğitim-öğretim yılının ikinci yılında uygulanan staj da pratik bilgi ve beceri kazanmak amacıyla müfredatta bulunur.
Aşçılık Bölümü Olan Üniversiteler
Aşçılık bölümünü barındıran üniversiteler, diğer bölümlerden ayrılan bir yönle Anadolu’nun farklı illerinde de bulunur. Bunun nedeni ise Türk mutfağını besleyen zengin yöresel çevredir. Çoğu ilde bulunan aşçılık bölümü, büyükşehirlerde bulunarak da öğrencilerin tercih alternatiflerini artırır. Aşçılık bölümü olan üniversiteler de şu şekildedir:
| Afyon Kocatepe Üniversitesi (İÖ) |
| Afyon Kocatepe Üniversitesi |
| Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi |
| Adıyaman Üniversitesi |
| Akdeniz Üniversitesi |
| Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi |
| Amasya Üniversitesi |
| Anadolu Üniversitesi |
| Ankara Üniversitesi |
| Aydın Adnan Menderes Üniversitesi |
| Artvin Çoruh Üniversitesi |
| Batman Üniversitesi |
| Bayburt Üniversitesi |
| Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi |
| Bingöl Üniversitesi |
| Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi |
| Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi |
| Bursa Uludağ Üniversitesi |
| Dicle Üniversitesi |
| Düzce Üniversitesi |
| Erzincan Binalı Yıldırım Üniversitesi |
| Fırat Üniversitesi |
| Gaziantep Üniversitesi |
| Giresun Üniversitesi |
| Gümüşhane Üniversitesi |
| Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi |
| Harran Üniversitesi |
| Hitit Üniversitesi |
| Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi |
| Iğdır Üniversitesi |
| Kafkas Üniversitesi |
| Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi |
| Karabük Üniversitesi |
| Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi |
| Kastamonu Üniversitesi |
| Kayseri Üniversitesi |
| Kırklareli Üniversitesi |
| Kilis 7 Aralık Üniversitesi |
| Malatya Turgut Özal Üniversitesi |
| Mersin Üniversitesi |
| Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi |
| Munzur Üniversitesi |
| Muş Alparslan Üniversitesi |
| Necmettin Erbakan Üniversitesi |
| Nevşehir Üniversitesi |
| Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi |
| Ordu Üniversitesi |
| Pamukkale Üniversitesi İÖ |
| Pamukkale Üniversitesi |
| Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi |
| Selçuk Üniversitesi |
| Selçuk Üniversitesi İÖ |
| Sinop Üniversitesi |
| Siirt Üniversitesi |
| Sivas Cumhuriyet Üniversitesi |
| Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi |
| Trakya Üniversitesi |
| Yalova Üniversitesi |
| Yozgat Bozok Üniversitesi |
| Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi |
| Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi İÖ |
| Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi |
| Alanya Hamdullah Emin Paşa Üniversitesi |
| Antalya Akev Üniversitesi |
| Antalya Bilim Üniversitesi |
| Avrasya Üniversitesi |
| Antalya Bilim Üniversitesi |
| Başkent Üniversitesi |
| Beykoz Üniversitesi |
| Beykent Üniversitesi |
| Doğuş Üniversitesi |
| Haliç Üniversitesi |
| İstanbul Aydın Üniversitesi |
| İstanbul Arel Üniversitesi |
| İstanbul Ayvansaray Üniversitesi |
| İstanbul Bilgi Üniversitesi |
| İstanbul Esenyurt Üniversitesi |
| İstanbul Galata Üniversitesi |
| İstanbul Gedik Üniversitesi |
| İstanbul Gelişim Üniversitesi |
| İstanbul Okan Üniversitesi |
| İstanbul Rumeli Üniversitesi |
| İstanbul Sağlık ve Sosyal Bilimler Üniversitesi |
| İstanbul Şişli Meslek Yüksekokulu |
| İstinye Üniversitesi |
| İzmir Kavram Meslek Yüksekokulu |
| İzmir Kavram Meslek Yüksekokulu İÖ |
| Kapadokya Üniversitesi |
| Nişantaşı Üniversitesi |
| Nişantaşı Üniversitesi İÖ |
| Piri Reis Üniversitesi |
| Toros Üniversitesi |
| Doğu Akdeniz Üniversitesi |
| Girne Amerikan Üniversitesi |
| Girne Üniversitesi |
| Kıbrıs Amerikan Üniversitesi |
| Lefke Avrupa Üniversitesi |
| Uluslararası Final Üniversitesi |
| Yakın Doğu Üniversitesi |
Görüldüğü üzere aşçılık bölümü, hemen hemen çoğu ilde yer alan bir programdır. Ayrıca KKTC üniversiteleri de aşçılık programına yer verir. Aşçılık bölümünü hedefleyenlerin merak ettiği bir diğer konu ise üniversitelerin taban puanları ve sıralamalardır. Gelin şimdi, aşçılık bölümü puanları ve sıralamalarına göz atalım.
Aşçılık Bölümü Taban Puanları ve Başarı Sıralamaları
Aşçılık bölümü, toplam 93 üniversitede yer alır. Bu üniversitelerin çoğu ise devlet üniversitesi statüsündedir. Bununla beraber aşağıda listelediğimiz taban puan ve sıralama açısından öne çıkan ilk 10 üniversite, vakıf üniversiteleridir. Aşçılık bölümü nezdinde ilk 10’a giren üniversiteler şu şekildedir:
| Üniversite | Taban Puanları | Başarı Sıralaması |
| İstanbul Bilgi Üniversitesi İÖ Burslu | 409, 69773 | 99.231 |
| Haliç Üniversitesi | 394, 51237 | 125.687 |
| Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi | 381,17173 | 153.160 |
| Nişantaşı Üniversitesi | 376,37310 | 163.956 |
| İstanbul Bilgi Üniversitesi Burslu | 369,60631 | 180.600 |
| İzmir Kavram Meslek Yüksekokulu | 356,81280 | 216.030 |
| İstanbul Aydın Üniversitesi | 355,11550 | 221.238 |
| İstanbul Ayvansaray Üniversitesi | 347,66795 | 245.432 |
| Antalya Bilim Üniversitesi | 336,33006 | 286.798 |
| Başkent Üniversitesi | 334,42373 | 294.486 |
Devlet üniversitelerinde ilk 5’e giren üniversiteler ise şöyledir:
- Akdeniz Üniversitesi
- Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Ankara Üniversitesi
- Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi.
Hem devlet hem de vakıf statüsündeki üniversitelerde bulunan aşçılık; burslu, yarı burs, ücretli, açıköğretim ve uzaktan öğretim eğitimine de açıktır. Aşçılığı açıköğretim koşullarıyla sunan tek üniversite ise Anadolu Üniversitesidir.
Aşçılık İş İmkanları
Aşçılığı tercih etme yolunda, hatta bölümü okuma sürecinde bile akıllara gelenlerden biri bölümün iş olanaklarıdır. Aşçılık bölüm mezunları, tamamladıkları eğitim sonrası kamu ve özel sektörde çalışabilir durumdadırlar. Bununla beraber aşçılık iş imkânları denildiği zaman akla gelen birkaç iş alanı mevcuttur.
Bu iş alanlarından başında, kafe ve restoranlar gelir. Özellikle yeme-içme faaliyetleriyle öne çıkan büyükşehirlerde, aşçı ihtiyacı da vardır. Bununla beraber aşçılık mezunları sadece aşçı unvanıyla çalışmaz. Yeterli deneyime sahip olmayan kimi mezun; komi, garson veya pastacı olarak mesleğe başlayabilir.
Ayrı zamanda aşçılık mezunları, spesifik olarak pastacılık ve ekmekçilik alanına yönelerek de kafe, restoran ve büfelerde çalışırlar. Mezunların genel istihdamları ise özel sektörde yoğunlaşır. Kamu sektöründe ise KPSS Ön Lisans sınav aşaması ile karşı karşıyadırlar. Bu aşamayı başarıyla geçen adaylar, tercihlerde hastane ve üniversiteleri yönelirler. Özel sektördeki çalışma alanları ise catering firmaları, restoranlar ve kafelerdir. Genellikle yeme-içme sektöre can veren çoğu kurum ve restoranda çalışma imkânları vardır.
İstatistiklerle Aşçılık Bölümü
- Aşçılık Programı Olan Üniversite Sayısı: 93
- Devlet Üniversitelerdeki Aşçılık Programı Sayısı: 59
- Öze Üniversitelerdeki Aşçılık Programı Sayısı: 29
- KKTC’de Aşçılık Eğitimi Veren Üniversite Sayısı: 6
- 2021 YKS Sonucuna Göre Bölüm Kontenjanı: 7.055
- 2021 YKS Tercihlerine Göre Yerleşen Sayısı: 6.222
- Devlet Üniversitelerinin Tercih Edilme Sayısı: 64.761
- Özel Üniversitelerinin Tercih Edilme Sayısı: 10.872
- 2021 YKS Sonucuna Göre Üniversiteye Yerleşen Son Kişinin Sıralaması: 1.721. 809
- 2021 Yerleştirmesine Göre Tercihte Öne Çıkan 5 İl: İzmir, Batman, Bolu, Hakkari, Isparta
- 2021 Verilerine Göre En Çok Tercih Edilen Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
Sık Sorular Sorular
Aşçılık Bölümü Ne İşe Yarar?
Genellikle aday öğrenciler tarafından sorulan bu soru, bölümden ziyade mesleğin sektördeki yerine yöneliktir. Aşçılık programı, aşçılığın nasıl uygulandığına yönelik bir meslek yeterliliği eğitimi sunar. Bölümü bitirenler, yönelmek istedikleri yemek kültürü ve sektörünü dahilinde aşçı veya şef olarak mesleklerini sürdürürler. Aşçılık programı da güncel olarak meslek edindirme yoluyla verilen aşçılık kursuna katılmadan mesleğe atılmayı sağlar.
Aşçılık Bölümü Nasıl Kazanılır?
Aşçılık bölümünü hedefleyen birinin, ilk sınav olan TYT’ye hazırlanması yeterlidir. Ön lisans bir bölüm olarak aşçılık, TYT yoluyla elde edilen başarı sıralamasını esas alır. TYT sınavında özellikle Türkçe ve Matematik alanında net sayısını artıranlar, kaliteli üniversiteleri de kazanma yolunu açarlar. Aşçılık programının TYT netleri, başarı puanları ve sıralamalarına da bakılarak bilgi edinip sınava hazırlık yolu tercih edilebilir.
Aşçılık Bölümünde DGS Uygulaması Var mı?
DGS, 2 yıllık bölümleri başarıyla tamamlayanların ilgili bölümün 4 yıllık karşılıklarını okuyabilmesine imkân tanır. Aşçılık için belirlenen DGS bölümleri de şöyledir: aile ve tüketici bilimleri, beslenme ve diyetetik, gastronomi ve mutfak sanatları, yiyecek ve içecek işletmeciliği ve gıda mühendisliği.
Aşçılık bölümü ile ilgili bilgileri ve merak edilenleri cevapladık. Aşçılık bölümünü tercih etmek isteyenlerin yazımızla yetinmeyip tek tek üniversite sayfalarını ziyaret etmelerini de öneririz.
