Afet Nedir?
Afet; fiziksel, sosyal ve ekonomik zararlara sebebiyet veren küçük veya büyük olaylara verilen genel bir addır. Afetler genel olarak iki gruptan oluşur. İnsan kaynaklı afetler ve doğanın rol oynadığı afetler. İnsan odaklı afetler; aşırı göç, nükleer hasar veya patlama, taşımacılık kazaları, kimyasal-biyolojik kazalar ve endüstriyel kazalardır. Doğal afetler olarak bilinen ve genellikle daha çok görülen afet türleri ise şu şekildedir: deprem, sel, su taşkını, kuraklık, kıtlık, yangın, çığ, hortumlar, toprak kaymaları ve fırtınalardır. Bu olaylar, olumsuz bir duruma veya gözle görülür bir zarara sebebiyet verdiklerinden doğal afet olarak adlandırırlar. Genel olarak afetler, hayatın seyrini olumsuz etkileyen olaylara verilen genel bir tanımlamadır. Hem insani hem de doğal afetlere karşı farkındalığı artırmak amacıyla ise kapsamlı afet bilinci eğitimleri mevcuttur.
Afet Farkındalık Eğitimi Nedir?
Afet farkındalık eğitimleri, insanların afetler konusunda bilinçlenmelerine önayak olan bir programdır. Program dahilinde afetlerin ne olduğuna ve afetlere karşı insanların neler yapabileceğine odaklanılır. Eğitim sürecinde, ulusal ve uluslararası niteliğe sahip afetlerde nasıl davranılması gerekildiğini ele alınır. Ayrıca afet olaylarında ilk yardım bilgisinin nasıl kullanılacağı da işlenen konular arasındadır. Afet yönetimi ile beraber acil durumlarda nasıl hareket edilebileceği de eğitimin ana konularından biridir. Afet farkındalık eğitimleri, Milli Eğitim Bakanlığınca onaylı kurumlar tarafından verildiği gibi bizzat AFAD tarafından da verilir.
Afet farkındalık eğitimi genel ders içerikleri şöyledir:
- Afet Nedir
- Afet Türleri Nelerdir?
- Afete Yönelik Temel Kavramlar ve Bilgiler
- Temel Afet Yönetimi
- Afet Müdahale Planları
- Afetlere Hazırlık
- Afet Öncesi Yapılması Gerekenler
- Afet Esnasında Neler Yapılabilir?
- Afette Psikoloji Yönetme
- Afete Müdahale Uygulamaları
- Afette Tahliye İşlemleri
- İlk Yardım Bilgisi
Ders içerikleri kurumdan kuruma değişiklik göstermekle birlikte genel olarak yukarıdaki konular işlenir. Ayrıca yüz yüze ve grup eğitimleri dışında online afet eğitimleri de vardır. Yine afet bilinci eğitici eğitimi de bu konuda bilgi sahibi olarak eğitim vermek isteyenlere açık bir kurs programıdır.
Online Afet Eğitimi Nedir?
Yüz yüze ve grup afet eğitimleri ile beraber online afet eğitimleri de bilinç kazandırmaya yönelik faydalı dersler sunar. Online afet yönetimi eğitimleri, bireysel veya grup hâlinde katılma olanağını sağlar. Farkındalık eğitimlerinde, kursiyerlerin afetlere hazırlık, afet esnası ve afet sonrası neler yapması gerektiği konu edinir. Kursiyerler, edindikleri bilgiler eşliğinde daha bilinçli hareket etme ve eyleme geçme yetkinlikleri kazanmış olurlar. Bazı afet eğitimleri de dersleri tamamlayan kursiyerlere katılım belgesi verir. Online afet eğitimleri genellikle fazla zamanı olmayan; fakat afet konusunda bilinçlenmek isteyenlere yöneliktir.
Afet Farkındalık Eğitimine Kimler Katılabilir?
Afet farkındalık eğitimi, bu konuda bilinç kazanmak isteyen herkese açıktır. Temel afet eğitimine katılmak için herhangi bir ön koşul söz konusu değildir. Bununla birlikte afet bilinci eğitmeni olmak isteyenler için karşılanması gereken birtakım nitelikler vardır. Bu nitelikler arasında zorunlu görülen ise en az ön lisans mezunu olmaktır. Afet bilinci eğitimi, bireylerle beraber kurum personellerine iş sağlığı-güvenliği ve can ile mal güvenliği kapsamında da verilir. Verilen eğitimler, kurumlara özel olarak grup hâlinde işlenir.
Afet Farkındalık Eğitimi Kazanımları
Afet farkındalık eğitiminin sonunda kursiyerler;
- Afetin gerçekte ne ifade ettiğini,
- Afet türlerinin neler olduğunu,
- Afetlerin taşıdığı potansiyel tehlikeleri ve olumsuz sonuçları,
- Afete hazırlıkta neler yapılması gerektiğini,
- Afet riski ve tehlikesini azaltmak için neler yapabileceğini,
- Büyük ölçekli afetler esnasında yapılması gerekenleri,
- Afet sırasında psikolojinin nasıl yönetileceğini,
- Afet türüne göre nasıl önlem alınması ve davranılması gerektiğini,
- Türkiye’deki afet riskini,
- Afet ve acil yardım planının nasıl hazırlanacağını,
- Afet sonrasında tahliye işlemlerinin nasıl yapılması gerektiğini,
- Afetten sonra barınma ve toplanma için neler yapılacağını,
- Acil durumlarda ve gerektiğinde temel ilk yardımın nasıl uygulanacağını öğrenmiş olurlar.
Afet Eğitici Eğitmeni Ne İş Yapar?
Afet eğitici eğitimi, afetin yıkıcı etkilerine karşı bilinçlendirme sorumluluğunu üstlenmek isteyenlere yöneliktir. AFAD veya başka kurumlar aracılığıyla alınan afet eğitici eğitmeni kursu sonrasında, eğitmen olunabilir. Afet bilinci alanında eğitim veren eğitmen; afetler hakkında bilinmesi gerekenleri aktarırken eylem planlarına dair de bilgiler verir. Ayrıca kriz yönetimi, stres yönetimi ve risk yönetimi gibi konular eşliğinde afet öncesi ve esnasında neler yapılacağını da kursiyerlere ulaştırır. Afet eğitici eğitmen adayı, aldığı eğitim neticesinde can ve mal güvenliğini esas alan kurumlarda da çalışabilir. Yine gönüllü olarak AFAD ve acil yardım kuruluşlarında görev alabilir.
